In ons restaurant kopen we alles zo lokaal mogelijk in. Maar wist je dat we ook zelf een deel van onze ingrediënten plukken in een voedselbos? Elke twee weken zijn onze chefs Anna en Liesbeth in Haarzuilens te vinden om eigenhandig mooie ingrediënten te oogsten. Van eetbare bloemen tot rode bessen.
Een bos vol kruiden en bessen
In het Utrechtse Haarzuilens ligt een zes hectare groot voedselbos. Het is eigenlijk niet echt een bos, maar een grote tuin met heuvels, watertjes, hellingen vol kruiden en 178 eetbare planten en bomen. De kruisbessen, brandnetels, aardbeien, talloze kruiden en andere gewassen worden door de zelfplukabonnementhouders zelf geoogst. Het voedselbos zorgt voor meer biodiversiteit en tegelijkertijd kan er voedsel op groeien. Win-win dus.
De natuur zit vol schoonheidsfoutjes
“Als je zelf een appel plukt heb je er toch een beetje een band mee. Zit er dan een plekje op, dan haal je dat weg en eet je de appel alsnog. Je wordt hier toleranter voor schoonheidsfoutjes – de natuur zit er vol mee”, vertelt Maarten Schrama, één van de oprichters. Hij zag als bioloog door eigen onderzoek hoe schadelijk chemicaliën zijn voor gewassen. Daarnaast werkte hij in de landbouwsector en maakte hij mee hoe moeizaam de landbouwsector verandert. “Ik was de discussies zat en wilde laten zien dat het anders kan. Ik denk niet dat we met voedselbossen het antwoord hebben om het wereldwijde voedselprobleem op te lossen. Maar we moeten wel heel veel gaan leren van andere systemen. Deze zes hectare dwingen ons te experimenteren.”
Van één eend naar een bos vol vogels en vlinders
De grond die de stichting Lekker Landgoed daarvoor heeft, pachten ze voor 26 jaar van Natuurmonumenten. “Dit is bijzonder lang, maar je hebt nu eenmaal tijd nodig om bomen te laten groeien”, zegt Maarten. Er is minder tijd nodig om de biodiversiteit op te laten leven. “Vijf jaar geleden zat er welgeteld één eend in deze groene woestijn, en moet je nu de vogels eens horen fluiten.” Het voedselbos is nu een leefgebied voor meer dan 28 soorten broedvogels. Daarnaast trekt het bos veel insecten aan: 178 soorten nachtvlinders en 15 soorten dagvlinders. Maarten: “Zo zie je maar wat er in korte tijd kan gebeuren als je de natuur z’n gang laat gaan.”
Op naar een volwaardig verdienmodel
Terwijl Maarten vertelt staat hij om de paar meter stil om te wijzen naar vruchten, noten en kruiden die er groeien. “Kijk, aan deze boom groeit niks eetbaars. Maar hij groeit snel en houdt de kwetsbare planten en boompjes uit de wind, want die is vaak de grootste vijand van plantengroei.” Hij bukt om te laten zien dat er onder de brandnetels munt groeit. “Ja dat is soms moeilijk te zien. Daarom helpen wij de mensen die komen oogsten.”
De zes hectare zijn nog lang niet bezet met bomen en planten. En wat er staat is ook nog niet volgroeid. Dat wordt elk jaar meer. Uiteindelijk moet het voedselbos uitgroeien tot een volwaardig economisch verdienmodel. “Juist als je laat zien dat dit experiment ook rendabel is, zullen meer mensen dit kopiëren en zal het impact hebben.”